دیپلماسی یا فریب؟ | از پیشنهاد مذاکره مستقیم تا تهدیدهای ترامپ
رویداد۲۴| اطمینان از پایداری آتش بس بین ایران و اسرائیل هنوز کامل نشده، اما آژانس، آمریکا و اروپا سیگنالهایی از تمایل به بازگشت به مذاکره و توافق هستهای مخابره کردهاند! سوال اینجاست که آیا ایران وارد این مسیر میشود؟
گروسی: جنگ راهحل نیست، باید توافق کنیم
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در تازهترین اظهارات خود گفت: «پرونده هستهای ایران با اقدام نظامی حل نمیشود؛ تنها راه، توافق است.»
این اظهارات در شرایطی بیان شد که جهان در وضعیت فوقالعادهای از تنش هستهای قرار گرفته و هنوز سایه جنگ بر منطقه سنگینی میکند.
وضعیتی که از قضا خود گروسی و گزارشهایش در آژانس یا ادعاهایش درباره ذخایر اورانیوم ایران، در به وجود آمدن آن نقش مهمی داشته است.
تکاپوی واشنگتن برای مذاکرات مستقیم
شبکه CNN از تلاش جدید دولت آمریکا برای مذاکره مستقیم با ایران خبر داده و به نقل از مقامات ارشد نوشت: «واشنگتن قصد دارد دور جدیدی از گفتوگوها را بدون واسطه و بهصورت رودررو آغاز کند.»
نمایندگان حاضر در نشست با مقامات دولت ترامپ، خبر دادند که مارکو روبیو به آنان گفته است که خواهان مذاکره مستقیم با مقامات ارشد ایران است. فراتر از آن، مایک جانسن، رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان که بیش از هر چیز، مجری و عامل مطیع سیاستهای ترامپ است، به صراحت از لزوم مذاکرات رو در رو با ایران گفته است.
این خبر در شرایطی منتشر شده که تنها چند روز قبل آمریکا در حملهای بیسابقه، تأسیسات هستهای ایران را هدف قرار داد.
ترامپ هم همین دیشب به رغم نقشی که در برقراری آتش بس ایفا کرد، دوباره لحن تند و تهدیدآمیز خود را از سرگرفت و برای ایران خط و نشان کشید. در این شرایط، برخی رسانهها و تحلیلگران میگویند آمریکا بهدنبال مدیریت همزمان فشار و گفتوگوست.
اروپا و ایتالیا در نقش تسهیلگر
ایتالیا بهطور رسمی تمایل خود را برای میزبانی و تسهیل ازسرگیری مذاکرات اعلام کرده است. «آنتونیو تاجانی» وزیر خارجه ایتالیا گفته: «در شرایط فعلی، تنها راه کاهش تنش، بازگشت به توافق و ازسرگیری گفتوگو با ایران است.»
کشورهای E۳ (فرانسه، آلمان، انگلیس) نیز بیانیه مشترکی صادر کردهاند که از ایران و آمریکا خواسته با میانجیگری اروپا، دیپلماسی را زنده نگه دارند.
موضع تهران؛ در سایه بیاعتمادی
ایران هنوز واکنش رسمی مثبتی به پیشنهاد مذاکره مستقیم نشان نداده است. عباس عراقچی در سخنانی معنادار تأکید کرد: «ما ملت ایران هرگز اجازه نمیدهیم کسی دیگر سرنوشت ما را تعیین کند... اگر ترامپ خواهان توافق است، باید لحن غیرمحترمانهاش را اصلاح کند.»
ایران همچنان مذاکرات غیرمستقیم با واسطههایی، چون عمان را قابل بررسی میداند، اما تا زمانی که تهدیدات غرب و احتمال ازسرگیری حملات اسرائیل ادامه داشته باشد، چشمانداز مذاکره مستقیم تیره است.
آیا توافق ممکن است؟
واقعیت این است که فضای دیپلماتیک، اگرچه باز شده، اما بسیار شکننده است. آتشبس نظامی برقرار شده، اما آتشبس سیاسی هنوز شکل نگرفته. سخنان گروسی و تلاشهای ایتالیا شاید نوید بازگشت به گفتوگو باشد، اما باید دید طرفین تا کجا در برابر فشارها و تردیدها مقاومت میکنند.
پرونده هستهای ایران بار دیگر به لحظه سرنوشتساز رسیده است. گروسی دیپلماسی را تنها راه میداند، اروپا آماده است، آمریکا خواهان گفتوگوی مستقیم است، و ایران... هنوز در سکوتی معنادار تصمیم میگیرد.
نیازی به تاکید و یادآوری نیست که اگر مسیر دیپلماسی طی نشود، بحران بعدی ممکن است خیلی دور نباشد.
اتفاقا چون نظام ایران رفت به دنبال دیپلماسی این بلا به سرش امد. اگر کلاهک هستهای تولید و آزمایش کرده بودن اینجور قصابی نمیشدن. اینا دوباره جنگ را شروع میکنن. وزیرخارجه ایران عراقچی خیلی ضعیف هست. نتونست آتشبس خوبی بگیره. 
